Maag- en darmproblemen bij honden: Oorzaken en symptomen
- Irma ten Broeke
- Mar 18
- 6 min read
Merk je dat je hond lusteloos is, slecht eet, of last heeft van rommelende darmen, braken of diarree? Maag- en darmproblemen komen helaas vaak voor bij honden. Gelukkig kun je met de juiste kennis, voeding en ondersteuning de darmgezondheid van je hond aanzienlijk verbeteren.
De reis van het voedsel: hoe werkt de spijsvertering bij honden?
Het spijsverteringsstelsel van een hond is een complex, maar essentieel systeem dat directe invloed heeft op zijn gezondheid en welzijn. Alles begint al bij de eerste hap: het kauwen, het knippen van het voedsel met de tanden en het vermengen met speeksel. Zodra je hond het voedsel doorslikt, passeert het via het strottenhoofd de slokdarm, die het naar de maag transporteert.
De maag is bekleed met slijmvlies dat diverse soorten maagklieren bevat. Deze klieren produceren sappen die helpen bij het afbreken van voedsel en het doden van schadelijke bacteriën. Door peristaltische bewegingen (ritmische spiercontracties) wordt het voedsel goed gemengd en langzaam doorgegeven naar de twaalfvingerige darm (het eerste deel van de dunne darm).
In de twaalfvingerige darm komen gal (uit de galblaas) en spijsverteringssappen uit de alvleesklier (pancreas) bij de voedselbrij. Gal is essentieel voor het afbreken van vetten, terwijl pancreasenzymen helpen bij de vertering van eiwitten en koolhydraten.

De voedselbrij beweegt verder door de dunne darm, waar enzymen en nuttige darmbacteriën helpen om de voedingsstoffen verder af te breken. De geplooide darmwand vergroot het oppervlak, zodat voedingsstoffen beter in het bloed kunnen worden opgenomen. Via de darmcellen komen deze voedingsstoffen in de bloedbaan en worden ze naar de lever vervoerd, die een centrale rol speelt in de verwerking en distributie ervan.
Wat overblijft, gaat naar de dikke darm. Hier wordt vocht uit de reststoffen onttrokken en worden de laatste voedingsstoffen opgenomen. De ontlasting wordt gevormd en via de endeldarm en anus uit het lichaam verwijderd.
Wist je dat het grootste deel van het immuunsysteem zich in de darmen bevindt? Een gezonde spijsvertering is dus niet alleen belangrijk voor voeding, maar ook voor de afweer van je hond.
Wat zegt de ontlasting over de gezondheid van je hond?
Het is misschien niet het meest smakelijke onderwerp, maar wel een heel belangrijke: de ontlasting van je hond vertelt veel over zijn gezondheid. Door te letten op de kleur, vorm, geur en structuur kun je waardevolle signalen oppikken over hoe het met het spijsverteringsstelsel gaat.
In ideale omstandigheden is de ontlasting stevig van vorm, goed gevormd maar niet te hard. De geur mag onaangenaam zijn (dat is normaal), maar niet extreem doordringend of afwijkend.
De geur wordt onder andere beïnvloed door:
het vochtgehalte,
rottingsgassen die ontstaan bij een langzame of onvolledige vertering,
de kwaliteit van de voeding, en
de verteerbaarheid van de ingrediënten.
Ook de uiterlijke kenmerken — zoals kleur en textuur — worden bepaald door het soort voeding, de darmflora én eventuele verstoringen zoals ontstekingen, infecties of een disbalans in de bacteriën in de darmen (dysbiose).
Wist je dat je aan de ontlasting vaak als eerste kunt zien dat er iets niet goed zit in de darmen — nog voordat je hond andere klachten vertoont?
Afwijkingen in de ontlasting
De ideale ontlasting is bruin, stevig, goed gevormd en matig van geur. Maar wat als de ontlasting te hard, te zacht of juist waterig is? Of wanneer de kleur afwijkt? Hieronder lees je wat verschillende afwijkingen kunnen betekenen.
Te harde ontlasting
Wanneer de ontlasting te droog of keihard is, kan dat een teken zijn van:
een tekort aan vocht,
een voeding met weinig vezels,
een hoog gehalte aan koolhydraten,
of een overmaat aan botten (zoals bij sommige vormen van rauwe voeding).
Te harde ontlasting kan ook leiden tot verstopping of pijn bij het poepen, en verdient dus aandacht.
Te zachte ontlasting
Een te zachte, brijachtige ontlasting duidt vaak op een verstoorde spijsvertering.
Mogelijke oorzaken zijn:
een te hoog vetgehalte in de voeding,
overmatige suikers of mineraalstoffen,
vetverteringsproblemen,
voedselintoleranties of allergieën,
infecties of darmontstekingen,
dysbiose (verstoring van de darmflora).
Let op: langdurig zachte ontlasting is niet normaal en vraagt om onderzoek naar de oorzaak.
Diarree
Diarree is waterige, slecht gevormde ontlasting. Mogelijke oorzaken zijn:
wisselingen in voeding,
onverteerbare of bedorven voeding,
voedselintolerantie of allergie,
parasieten (zoals wormen of Giardia),
bacteriële of virale infecties,
ontstekingen in maag of darmen (acuut of chronisch),
problemen met de alvleesklier (pancreas).
Diarree is een duidelijke signaalfunctie van het lichaam — vooral als het langer aanhoudt of gepaard gaat met andere symptomen zoals braken of gewichtsverlies.
Wat zegt de kleur van de ontlasting?
De kleur van de ontlasting geeft nog meer informatie over de gezondheid van je hond. Hieronder een overzicht van mogelijke afwijkingen:
Symptomen van maag- en darmklachten bij je hond
Maag- en darmproblemen kunnen zich uiten in verschillende symptomen. Let goed op je hond als je merkt dat hij last heeft van winderigheid, een borrelende buik, diarree of obstipatie, braken, slijm of bloed in de ontlasting of zelfs onverteerde voedselresten. Ook gedragsveranderingen zoals lusteloosheid, niet willen eten, misselijkheid, overmatig gras eten of kokhalzen kunnen symptomen zijn van maag- of darmproblemen bij je hond.
Daarnaast kunnen er huid- en vachtproblemen optreden en kun je merken dat je hond gewicht verliest. Als je hond buikpijn heeft, herken je dat vaak aan zijn gedrag en houding. Hij kan zich bijvoorbeeld meer terugtrekken, of oncomfortabel lijken wanneer je hem aanraakt. Het is belangrijk om alert te zijn op deze signalen, want ze kunnen het welzijn en geluk van je hond aanzienlijk beïnvloeden.

Oorzaken van maag- en darmproblemen bij je hond
Er zijn verschillende factoren die maag- en darmproblemen bij honden kunnen veroorzaken.
Vreemde voorwerpen: Zoals speelgoed of onverteerbare objecten die je hond per ongeluk heeft ingeslikt.
Viezigheid van straat eten: Honden kunnen zomaar iets ongeschiks eten wanneer ze buiten zijn, wat kan leiden tot maagklachten.
Bedorven voedsel: Slechte of beschimmelde voeding kan leiden tot vergiftiging of maagklachten.
Voedselallergieën of intoleranties: Dit kan zorgen voor een verstoorde spijsvertering, vaak gekarakteriseerd door diarree of braken.
Stress en angst: Net als mensen kunnen honden last krijgen van hun maag door emotionele stress, wat hun spijsvertering verstoort.
Infecties en parasieten: Bacteriën, virussen en parasieten zoals wormen kunnen de darmen van je hond aantasten.
Ongeschikte voeding/gevoelige spijsvertering: Niet elke hond kan hetzelfde voedsel verdragen. Een voeding die niet goed past bij zijn spijsverteringssysteem kan leiden tot darmklachten.
(Chronische) maagontsteking: Een langdurige ontsteking van de maag kan zorgen voor continue maagpijn en braken.
Genetische aanleg/ziekte: Sommige hondenrassen hebben een verhoogd risico op maag- en darmproblemen vanwege hun genetische achtergrond.
Verandering in de darmflora: De balans van bacteriën in de darmen is essentieel voor een gezonde spijsvertering. Dysbiose, oftewel een verstoorde darmflora, kan leiden tot diverse maag- en darmklachten.
Gastro-intestinale zweren: Zweren in het maag-darmkanaal kunnen ook ernstige klachten veroorzaken, zoals bloeding en pijn.
Nierproblemen: Aandoeningen aan de nieren kunnen indirect de spijsvertering beïnvloeden en leiden tot verlies van eetlust en gewichtverlies.
Dieetverandering: Plotselinge veranderingen in het dieet kunnen de darmen van je hond irriteren en leiden tot diarree of braken.
Een verstoorde darmflora (dysbiose) is een veelvoorkomende oorzaak van maag- en darmklachten bij honden. Het kan ontstaan door antibiotica-gebruik, slechte voeding, of zelfs stress.
Er zijn veel verschillende oorzaken die maag- en darmproblemen bij honden kunnen veroorzaken. Het is belangrijk om te achterhalen wat de onderliggende oorzaak is, zodat je de juiste behandeling kunt inzetten. Zeker omdat sommige problemen chronisch kunnen worden. Over het algemeen krijgen maag- en darmklachten een chronisch karakter als de symptomen langer dan drie weken aanhouden.

Het belang van voeding bij maag- en darmklachten
Omdat maag-darmproblemen vaak samenhangen met voeding, is het belangrijk om kritisch naar het dieet van je hond te kijken. Ben je al in contact met de dierenarts? Dan is het verstandig om de bevindingen en eventuele medicatie af te stemmen op de voeding van je hond. Dit draagt bij aan de spijsvertering, ondersteunt het herstel en bevordert een gezonde darmflora.
De darmen spelen een cruciale rol in de gezondheid van je hond, aangezien daar een groot deel van het immuunsysteem (afweersysteem) zich bevindt. Een sterk immuunsysteem beschermt je hond tegen ontstekingen, infecties en ziektes. Het immuunsysteem kun je vergelijken met soldaten die een stad verdedigen. Wist je dat ongeveer 80% van ons immuunsysteem in de darmen zit? Dit benadrukt hoe belangrijk een gezonde darmflora is voor het welzijn van je hond. Natuurlijk hebben alle organen een belangrijke rol in de spijsvertering, en als er ergens iets misgaat, heeft dat invloed op het algehele welzijn van je viervoeter.
Een dagboek bijhouden voor inzicht in je hond's gezondheid
Houd een dagboek bij van symptomen, voeding en gedrag om patronen te herkennen en de oorzaak van klachten te achterhalen.
Een dagboek kan je ook helpen om het gesprek met de dierenarts of voedingsdeskundige effectiever te maken. Door een gedetailleerd overzicht van je bevindingen te delen, wordt er beter begrepen wat er speelt, welke veranderingen er zijn, en of er een specifiek patroon te ontdekken valt. Zo kan de beste aanpak bepaald worden voor het herstellen van de spijsvertering van je hond en hem weer helemaal in balans krijgen.
Het bijhouden van een voedingdagboek kan helpen bij het ontdekken van verborgen oorzaken van maag- en darmklachten. Dit kan zelfs helpen om een allergie of voedselintolerantie sneller op te sporen.
Voedingsadvies en ondersteuning voor je viervoeter
Heeft jouw hond klachten en maak je je zorgen? Gelukkig kan de juiste voeding een groot verschil maken. Of je nu te maken hebt met maag- en darmklachten, voedselintoleranties of andere gezondheidsproblemen, ik bied voedingsadvies en begeleiding afgestemd op de specifieke behoeften van jouw hond.
Vraag gerust een persoonlijk voedingsadvies aan en ontdek hoe we samen de oorzaak van de klachten kunnen aanpakken.
Lieve groeten, Irma